Hoe een design system jouw digitaal product efficiënter en succesvoller maakt

Wat is een design system?

Een design system is een verzameling herbruikbare visuele componenten en richtlijnen die gebruikt worden bij het ontwerpen en ontwikkelen van digitale producten, met als doel een consistente gebruikerservaring over verschillende platformen.

Het systeem omvat alles van kleuren en typografie tot complexere UI-componenten en interacties, en maakt gebruik van het Atomic Design Model, waarbij kleine elementen worden samengevoegd tot grotere blokken en templates die samen een volledige pagina vormen. Door bewezen componenten en principes te combineren met maatwerk, kunnen design systems ervoor zorgen dat elk ontwerp aansluit bij de specifieke wensen en merkidentiteit van de klant, wat resulteert in een uniek product.

Daarnaast kan het design system na verloop van tijd worden doorontwikkeld en aangepast, zodat het blijft aansluiten bij de groei en veranderingen binnen de organisatie.

Waarom een goed design system onmisbaar is

• ‍Consistentie op alle platformen: Een design system zorgt voor een uniforme gebruikerservaring op alle apparaten, van smartphones tot laptops. Dit maakt een product intuïtiever en verbetert de gebruikerservaring.
• ‍Snellere oplevering: Dankzij herbruikbare componenten hoeven we niet steeds opnieuw te beginnen. Bewezen elementen, zoals een datepicker, zijn al getest en klaar voor gebruik, wat ons ontwikkelingsproces versnelt zonder in te boeten aan kwaliteit of maatwerk.‍
• Betere samenwerking: Een design system zorgt ervoor dat designers, developers en productowners altijd op dezelfde golflengte zitten. Het systeem biedt een gedeelde taal en structuur, waardoor misverstanden worden verminderd en de workflow soepeler verloopt.‍
• Schaalbaarheid en flexibiliteit: Design systems zijn schaalbaar en kunnen moeiteloos meegroeien met de groei van organisaties. Ze zorgen ervoor dat nieuwe functies en componenten eenvoudig kunnen worden toegevoegd zonder dat de kwaliteit van het bestaande werk verloren gaat.‍
• Verhoogde kwaliteit van het eindproduct: Door gebruik te maken van gestandaardiseerde componenten, vermijden we fouten en inconsistenties. Dit verhoogt de betrouwbaarheid en gebruiksvriendelijkheid van onze producten en zorgt voor een hoogwaardige ervaring die aan de verwachtingen van de klant voldoet.
• ‍Kostenbesparing op lange termijn: Het hergebruik van componenten bespaart tijd en voorkomt dubbel werk. Dit vertaalt zich direct in lagere kosten voor zowel ontwikkeling als onderhoud. Klanten profiteren van snellere opleveringen en lagere kosten voor toekomstige updates, omdat het design system een stevige basis biedt voor verdere innovaties.

Meer tijd voor optimalisatie en innovatie

Een design system levert niet alleen tijdswinst tijdens de ontwikkeling, maar biedt ook meer ruimte om te focussen op strategische verbeteringen. Door gebruik te maken van herbruikbare componenten en gestandaardiseerde richtlijnen, kunnen teams tijd besparen die anders besteed zou worden aan het oplossen van inconsistenties en technische problemen. Hierdoor kunnen ze sneller inspelen op veranderende behoeften, nieuwe ideeën testen en snel implementeren, wat de user experience verder optimaliseert.

Met de extra tijd kunnen bedrijven zich concentreren op het verbeteren van de business, het ontwikkelen van nieuwe functionaliteiten of het toevoegen van innovaties die de klantbeleving versterken. Zo wordt de tijd nu benut om echte meerwaarde te creëren voor het product.

Hoe wordt een design system gebouwd?

‍

Stap 1: Onderzoek en analyse

Voordat een design system wordt ontwikkeld, is het erg belangrijk om te begrijpen wat er al aanwezig is. Start met een analyse om bestaande UI-elementen te onderzoeken. Dit helpt om duplicatie, inconsistentie en andere problemen te identificeren die het gebruik van een design system kunnen belemmeren.

Betrek ook zeker stakeholders uit verschillende afdelingen (zoals product, marketing en development) vanaf het begin. Dit zorgt voor draagvlak en helpt verschillende perspectieven te verzamelen.

Vervolgens worden de huidige componenten in kaart gebracht: welke elementen zijn er al, welke moeten hergebruikt of geoptimaliseerd worden, en welke functionaliteiten moeten vertaald worden naar het design system? Een mapping van deze componenten helpt om de juiste prioriteiten te stellen en een duidelijke scope te bepalen.

Door deze stappen te combineren, wordt er een solide basis voor de verdere ontwikkeling van het design system voorzien en zorgt het ervoor dat het systeem relevant blijft voor het hele team en verschillende gebruikssituaties.

‍

Stap 2: Definieer de design principles en foundations

Voor de visuele consistentie en de herkenbaarheid van het merk is het belangrijk dat er design principles worden vastgelegd. Dit betekent het kiezen van kleuren, typografie en logo’s die het merk vertegenwoordigen, maar ook de meer technische aspecten zoals grids, breakpoints, spacing en variabelen die de basisstructuur van het ontwerp bepalen.

De design principles (zoals kleuren en typografie) vormen de visuele identiteit van het merk en zorgen voor consistentie in de uitstraling van de producten. Tegelijkertijd zijn de foundations (zoals grid, breakpoints en spacing) belangrijk voor een flexibele, responsieve lay-out die zich goed aan de verschillende apparaten en schermgroottes aanpast. Variables zorgen ervoor dat design choices, zoals kleuren, typografie en spacing, op één centrale plek beheerd worden. Dit maakt het gemakkelijker om wijzigingen door te voeren en garandeert een consistente toepassing van stijlen binnen het hele design system.

‍

Stap 3: Ontwikkel herbruikbare componenten

In deze stap is het van cruciaal belang om herbruikbare componenten te creëren die de basis vormen van je design system. Componenten zoals buttons, text fields, menu’s en formulieren moeten niet alleen consistent zijn, maar ook flexibel genoeg om in verschillende contexten binnen een product gebruikt te kunnen worden.

Deze componenten moeten duidelijk gedefinieerde eigenschappen en stijlen hebben, zodat ze makkelijk kunnen worden geïmplementeerd en aangepast waar nodig, zonder dat dit ten koste gaat van de consistentie. Denk bijvoorbeeld aan een button component die in verschillende varianten kan worden gebruikt: primaire, secundaire en disabled knoppen, waarbij de visuele verschillen duidelijk aanwezig zijn, maar de functionele structuur gelijk blijft.

Daarnaast is het belangrijk om modulaire componenten te ontwikkelen. Dit betekent dat componenten zodanig ontworpen worden dat ze op verschillende manieren kunnen worden samengevoegd of aangepast zonder dat ze opnieuw ontworpen hoeven te worden. Zo kan je bijvoorbeeld een formulier ontwerpen dat verschillende veldtypes (input field, radiobuttons of een select) bevat, maar als geheel nog steeds op verschillende plekken in een applicatie hergebruikt kan worden, zonder dat elke implementatie opnieuw opgezet hoeft te worden.

‍

Stap 4: Documenteer richtlijnen

Een belangrijk onderdeel van een design system is documentatie. Maak duidelijke richtlijnen over hoe en wanneer elementen gebruikt moeten worden. Dit zorgt ervoor dat het hele team het systeem op dezelfde manier begrijpt en toepast. Richtlijnen moeten onder andere beschrijven:

Wanneer moet je welk onderdeel of pattern gebruiken?

• Hoe componenten (zoals buttons en form fields) moeten functioneren en welke interacties worden verwacht.
• Richtlijnen en best practices voor het gebruik van de componenten
• Voorbeelden van de componenten die correct en incorrect worden gebruikt
• Links naar gerelateerde componenten of pattern

‍

Stap 5: Zorg voor regelmatige updates

Een design system is nooit ‘af’, het is een dynamisch geheel dat constant moet worden bijgewerkt en onderhouden om mee te groeien met de ontwikkelingen in het product, de technologie en de organisatie. Het onderhouden van een design system is net zo belangrijk als de initiële ontwikkeling ervan. Dit betekent niet alleen het regelmatig toevoegen van nieuwe componenten en het optimaliseren van bestaande elementen, maar ook uitbreiden en bijwerken.

Door je design system regelmatig bij te werken, nieuwe componenten toe te voegen en actief feedback van gebruikers en teamleden te verzamelen, blijft het systeem niet alleen relevant en efficiënt, maar ook flexibel en schaalbaar. Dit zorgt ervoor dat het design system altijd in lijn is met de evoluerende behoeften en eisen van het product en de organisatie.

‍

Stap 6: Implementatie en samenwerking met development

Een design system is pas effectief als het goed wordt geïntegreerd in de workflow van developers. Dit kan door een component library op te zetten binnen frameworks zoals React, Vue of Angular, zodat developers eenvoudig gestandaardiseerde en herbruikbare componenten kunnen implementeren.

Door regelmatige afstemming tussen designers en developers blijft het systeem technisch haalbaar, schaalbaar en eenvoudig te onderhouden. Zo wordt het design system niet alleen een visueel hulpmiddel, maar een krachtig framework dat efficiëntie verhoogt, fouten vermindert en een consistente implementatie binnen alle digitale producten garandeert.

Voor wie is een design system geschikt?

Een design system is niet alleen bedoeld voor grote bedrijven. Elk bedrijf dat streeft naar efficiëntie, consistentie en een betere gebruikerservaring kan er voordeel uit halen. Of je nu werkt aan een uitgebreid platform, een mobiele app of een eenvoudige website, een design system helpt je om gestructureerd en professioneel te werken, terwijl je sneller kunt innoveren zonder in te boeten op kwaliteit.

Daarnaast biedt een design system een kostenefficiënte basis voor toekomstige uitbreidingen. Door herbruikbare componenten en gestandaardiseerde richtlijnen voorkom je dubbel werk en kunnen nieuwe functies en producten sneller worden ontwikkeld. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook aanzienlijke ontwikkelkosten.

Voor bedrijven die snel willen innoveren zorgt een design system voor duidelijke richtlijnen en consistente UI/UX-elementen. Dit stelt teams in staat zich te focussen op vooruitgang en vernieuwing, in plaats van telkens opnieuw dezelfde ontwerp- en ontwikkelkeuzes te moeten maken.

Ook voor bedrijven die hun digitale producten willen opschalen is een design system onmisbaar. Het maakt het eenvoudiger om nieuwe platforms, markten of doelgroepen te bedienen zonder in te boeten aan samenhang en kwaliteit. Dit versnelt groei en zorgt voor een consistente merk- en gebruikerservaring over alle kanalen heen.

Conclusie

Een design system is essentieel voor efficiënte, consistente en schaalbare digitale producten. Het versnelt ontwikkeling, verhoogt kwaliteit en versterkt samenwerking tussen teams.

Bij Lemon gebruiken we design systems om projecten naar een hoger niveau te tillen en klanten een sterke, toekomstbestendige basis te bieden.